Αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς (4)

 Στην προηγούμενη ανάρτηση αναφέραμε τη σημασία της ύπαρξης φυσικών εχθρών του δάκου στην περιοχή του ελαιώνα. Χωρίς να υπάρχουν κάποια αριθμητικά δεδομένα (απ όσο ξέρω, τουλάχιστον), η κοινή λογική αλλά και η εμπειρία δείχνει πως οι δακοπροσβολές είναι μικρότερες σε περιοχές που φιλοξενούν διάφορους εχθρούς του δάκου. Προσβολές υπάρχουν, αλλά συνήθως ήπιες. Είναι κάτι που λειτουργεί διαχρονικά. Για παράδειγμα, τα υπερπαράσιτα που θα αναφερθούν παρακάτω σκοτώνουν βασικά τις προνύμφες, άρα κάποια ζημιά έχει ήδη γίνει στον καρπό. Όμως μειώνονται οι πληθυσμοί του δάκου τοπικά και αυτό έχει θετική επίδραση στην επόμενη παραγωγική χρονιά.

Ένα δέντρο πάρα πολύ γνωστό (και σημαντικό για τα προϊόντα του) που φυτρώνει και μόνο του στη ζώνη καλλιέργειας της ελιάς είναι η χαρουπιά (φωτογραφία 1). Η χαρουπιά έχει και άλλη μια ωφέλεια, άγνωστη στους πολλούς: Φιλοξενεί το υπερπαράσιτο του δάκου Eupelmus urozonus (φωτογραφία 2). Γι αυτό είναι σκόπιμο, αν δεν υπάρχουν χαρουπιές δίπλα στον ελαιώνα να φροντίσουμε να βάλουμε εκεί, ή στα κενά των γραμμών, αν υπάρχουν. Σε φύτευση νέου ελαιώνα συνίσταται να μπαίνουν στις γραμμές φύτευσης και χαρουπιές, σε μια αναλογία 1 χαρουπιά ανά 30 ελιές περίπου.

Ένα άλλο φυτό (θάμνος) που είναι σημαντικό να υπάρχει μέσα ή γύρω στον ελαιώνα είναι η κόνυζα ή ακονυζιά ή ψυλλήθρα ή ψυλλόχορτο (Inula viscosa, λέγεται και Ditrichia viscosa). H ακονυζιά (φωτογραφία 2) φιλοξενεί επίσης το Eupelmus urozonus που είναι εκτοπαράσιτο του δάκου (τρώει τις προνύμφες του δάκου). Τόσο η Inula viscosα όσο και η Ιnula graveolens και μερικά άλλα είδη του γένους Inula είναι γνωστά για την παραδοσιακή χρήση τους ως απωθητικά κουνουπιών και ψύλλων. Η ακονυζιά είναι γνωστή και σαν μελισσοκομικό φυτό. Ανθίζει το Σεπτέμβρη, κάνει μικρά κίτρινα λουλούδια. Αργότερα δημιουργούνται οι σπόροι, που είναι μαύροι, πολύ ψιλοί και σε μεγάλο πλήθος ανά φυτό. Μπορούμε εύκολα να μαζέψουμε και να σπείρουμε στα πεταχτά σε ελαιώνες όπου δεν υπάρχει αυτό το φυτό. (Η ακονυζιά αυτοφύεται και εξαπλώνεται αργά από μόνη της, καθώς γύρω από ένα μητρικό φυτό πέφτουν τα σπόρια στο έδαφος).

Επίσης η Τζιτζιφιά (Ziziphus sativa) και η Κάπαρι (Capparis spinosa) φιλοξενούν το Psyttalia concolor, που είναι κι αυτό παρασιτοειδές και καταστρέφει το δάκο. Από διάφορους εντομολόγους αναφέρονται και η σκυλοκρεμμύδα (Urginea maritima), η γαλατσίδα (Euphorbia helioscopia) κ.α.