Αντιμετώπιση του δάκου της ελιάς (2)

 Λόγω του ότι οι κρατικοί δολωματικοί ψεκασμοί δεν είναι πολύ αξιόπιστοι και του ότι σε ορισμένες περιοχές για διάφορους λόγους δε γίνονται, πολλοί συμβατικοί ελαιοπαραγωγοί δρουν ατομικά, κάνοντας δικούς τους ψεκασμούς με δικά τους έξοδα. Κάποιοι κάνουν δολωματικό όπως στο πρόγραμμα της δακοκτονίας, αλλά οι περισσότεροι, για να είναι σίγουροι για το αποτέλεσμα, κάνουν 2-3 καλύψεις των δέντρων τους με χημικά εντομοκτόνα ψηλής τοξικότητας που έχουν ταυτόχρονα και μεγάλη ικανότητα να παραμένουν αδιάσπαστα και δραστικά πολλές εβδομάδες πάνω στους φυτικούς ιστούς. Επειδή περνούν και μέσα στην ελιά μπορούν ακόμα και να σταματήσουν μια προσβολή του καρπού στην αρχή της, σκοτώνοντας τη νεαρή κάμπια μέσα στη στοά της. Καταλαβαίνετε, βέβαια, τι σημαίνει αυτό από την άποψη των υπολειμμάτων των εντομοκτόνων αυτών στο λάδι ή και στον καρπό της βρώσιμης ελιάς. (Θα αναφερθώ παρακάτω σχετικά με το τι πρέπει να περιμένουμε φέτος στα λάδια….). Πολύ μεγαλύτερη επιβάρυνση από αυτή του δολωματικού ψεκασμού. Κατά τα άλλα, η επέμβαση αυτή μπορεί να θεωρηθεί κατασταλτική ή «θεραπευτική» μέθοδος.

Μπορεί να κάνει κανείς ατομικά και δολωματικούς ψεκασμούς με πιο αθώα εντομοκτόνα, όπως φυτική πυρεθρίνη και ροτενόνη και το βιολογικό εντομοκτόνο spinosad. (Το spinosad τα τελευταία χρόνια μπαίνει και σε έναν από τους κρατικούς ψεκασμούς, παράλληλα με τα συνθετικά-τοξικά εντομοκτόνα). Δεν είναι απαλλαγμένα από παρενέργειες σε ωφέλιμους οργανισμούς, αλλά είναι τα «όπλα» που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι βιοκαλλιεργητές, μαζί με τις παγίδες μαζικής παγίδευσης δάκου και τις σκόνες πετρωμάτων που αναφέρω παρακάτω.

Παγίδες μαζικής παγίδευσης δάκου. Υπάρχουν διαφόρων τύπων παγίδες στο εμπόριο. Χοντρικά, είναι δύο κατηγορίες: Η μία κατηγορία είναι λίγο-πολύ σαν τις γυάλινες παγίδες monitoring που χρησιμοποιούνται από το κρατικό σύστημα δακοκτονίας (βλ. φωτογραφία), δηλ. υπάρχει ένα δοχείο με ιδιόμορφο σχήμα που έχει ένα άνοιγμα από την κάτω πλευρά του και το οποίο γεμίζεται με νερό στο οποίο διαλύεται μια ελκυστική ουσία που τραβά τους δάκους με τη μυρωδιά. Συνήθως μπαίνουν αμμωνιακά άλατα, το πιο συνηθισμένο είναι η θειϊκή αμμωνία (το λίπασμα) σε αναλογία 2%. Μπορεί να μπει και πρωτεΐνη από αυτή που χρησιμοποιείται στους δολωματικούς ψεκασμούς, που είναι πολύ ισχυρότερο ελκυστικό. Οι δάκοι μπαίνουν στο δοχείο από το κάτω άνοιγμα, ακολουθώντας τη μυρωδιά, και παγιδεύονται εκεί, γιατί δεν μπορούν να βρουν την έξοδο. Τελικά πέφτουν στο υγρό και πνίγονται. Οι παγίδες αυτού του τύπου είναι συνήθως πλαστικές με διαφανές πλαστικό (τουλάχιστον στο πάνω μέρος-βλ. φωτογραφία). Από τη στιγμή που τις κρεμά κανείς στα δέντρα πρέπει να τις ελέγχει κατά διαστήματα για να βλέπει πως λειτουργούν και να ανανεώνει το ελκυστικό υγρό όταν χαμηλώνει πολύ η στάθμη του (λόγω εξάτμισης). Παρόμοιες παγίδες με αυτές μπορεί να φτιάξει κανείς αυτοσχέδιες με πλαστικά μπουκάλια αναψυκτικών ή νερού (βλ. φωτογραφίες).

Αυτού του τύπου οι παγίδες γενικά έχουν αποτελεσματικότητα σε εύκολες περιπτώσεις (ξηρικές ελιές, χαμηλοί δακοπληθυσμοί στην περιοχή).

Άλλη κατηγορία είναι οι παγίδες τύπου φακέλου, που περιέχουν ειδικό ελκυστικό στο εσωτερικό, ενώ εξωτερικά είναι εμποτισμένες με συνθετική πυρεθρίνη (εντομοκτόνο) ή με κόλλα για την θανάτωση των δάκων. Σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και συνθετική φερομόνη φύλου, που είναι πολύ ισχυρό ελκυστικό για τα αρσενικά έντομα. Οι παγίδες αυτού του τύπου είναι συνήθως μιας χρήσης, κρεμιούνται τέλη Ιουνίου-αρχές Ιουλίου, διαρκούν για μια περίοδο δακοκτονίας και δε χρειάζονται ελέγχους. Είναι αποτελεσματικές σε δύσκολες περιπτώσεις (ποτιστικές ελιές, εστίες με πολύ ψηλούς δακοπληθυσμούς).

(Δεν τελειώσαμε με τη δακοκτονία εδώ, έχει και συνέχεια…)