Στην Ελλάδα, και πιο πολύ στις θερμές περιοχές της, ο μεγαλύτερος εχθρός της ελιάς είναι ο δάκος, που μπορεί να προκαλέσει πολύ μεγάλες καταστροφές –ποσοτικές και ποιοτικές- στην παραγωγή. Σε πολλές περιπτώσεις η αντιμετώπισή του είναι δύσκολη. Κι αυτό γιατί:
1. Είναι ένα έντομο που η εξέλιξη του πληθυσμού του επηρεάζεται περισσότερο από τη δριμύτητα του χειμώνα που προηγήθηκε και τις καιρικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του καρπού της ελιάς και λιγότερο από τις ανθρώπινες ενέργειες-επεμβάσεις. Συγκεκριμένα, ο μαλακός χειμώνας έχει ως αποτέλεσμα να επιβιώσουν το χειμώνα πολλές νύμφες (κουκούλια) και να βγάλουν τη νέα γενιά των τέλειων εντόμων την άνοιξη («θεμελιωτική γενιά»). Η γενιά αυτή θα δώσει τις πρώτες προσβολές το καλοκαίρι. Μετά από έναν πολύ ψυχρό χειμώνα η νέα γενιά δεν είναι πολυάριθμη. Μέτρια θερμός και σχετικά υγρός καιρός ευνοούν πολύ τη γρήγορη εξέλιξη του δάκου, που μπορεί να συμπληρώσει 5, 6 ή και 7 επικαλυπτόμενες γενιές ακόμα ως τη συγκομιδή της ελιάς και να φτάσει σε τεράστιο ύψος πληθυσμού κατά τόπους. Τέτοιες συνθήκες όμως είναι συνηθισμένες σε πολλές ελαιοκομικές περιοχές της χώρας.
2. Η προνύμφη (το σκουλήκι) του δάκου είναι μονοφάγος. Μπορεί να αναπτυχτεί μόνο στον καρπό της ελιάς (και όχι σε καρπούς άλλων δέντρων), και μόνο εκεί κατευθύνονται οι ωοτοκίες των θηλυκών. Η ζημιά που προκαλεί ο δάκος δε μοιράζεται σε διάφορα είδη δέντρων, όπως γίνεται με άλλα βλαβερά έντομα.
3. Οι ποτιστικές ελιές αντιμετωπίζουν πολλαπλάσιο κίνδυνο προσβολής σε σχέση με τις ξηρικές (λόγω αυξημένης ατμοσφαιρικής υγρασίας στο αγροτεμάχιο).
4. Η μετακίνηση των δακοπληθυσμών ευνοείται από το γεγονός πως σε πολλές περιοχές της χώρας (και πάλι αναφέρω την Κρήτη για παράδειγμα) υπάρχει (ή τείνει να επικρατήσει) μια εκτεταμένη μονοκαλλιέργεια της ελιάς (τεράστιος συνεχόμενος ελαιώνας).
Εξετάζοντας τα μέτρα αντιμετώπισης που έχουμε στη διάθεσή μας πρέπει να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα σε συλλογικά και ατομικά και ανάμεσα σε προληπτικά και κατασταλτικά ή άμεσης δράσης.
Συλλογική δράση είναι το εθνικό πρόγραμμα δακοκτονίας των δολωματικών ψεκασμών που εφαρμόζεται κάθε χρόνο στις ελαιοκομικές περιοχές με την επίβλεψη των κατά τόπους ΔΑΟΚ. Η ιδέα του βασίζεται στην εκτίμηση της εξέλιξης του πληθυσμού του δάκου και της ωριμότητα των θηλυκών για ωοτοκία με τη χρήση δικτύου παγίδων παρακολούθησης (βλ. φωτογραφίες) στις ελαιοκομικές περιοχές. Με βάση τις πληροφορίες αυτές και σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες δίνεται εντολή στα ειδικά συνεργεία να εκτελέσουν το δολωματικό ψεκασμό, που πρέπει να καλύπτει ομοιόμορφα όλη την έκταση με ελαιόδεντρα που αναλογεί σε κάθε συνεργείο. Όταν λέμε δολωματικός ψεκασμός εννοούμε εντοπισμένο ψεκασμό σε ελαιόδεντρα με ένα μείγμα που περιλαμβάνει πυκνή διάλυση εντομοκτόνου μαζί με μια ουσία (υδρολυμένη πρωτεΐνη) που είναι τροφικό ελκυστικό του δάκου (οι δάκοι το μυρίζουν από μεγάλη απόσταση, έρχονται να το φάνε και μόλις πατήσουν στην ψεκασμένη επιφάνεια πεθαίνουν). Τα συνεργεία πρέπει ψεκάζουν κάθε μία στις 3 ελιές σε 2-3 σημεία, βασικά στον κορμό ή στα χοντρά κλαδιά. Δε γίνεται κάλυψη του φυλλώματος.
Όπως είναι φανερό, ο δολωματικός ψεκασμός είναι προληπτική μέθοδος αντιμετώπισης. Προσπαθεί να εξαλείψει τους δάκους σκοτώνοντάς τους ΠΡΙΝ αρχίσουν τα θηλυκά να εναποθέτουν αυγά στις ελιές. Ως ιδέα είναι πολύ σωστή, αλλά το σύστημα αυτό, υποχρηματοδοτούμενο εδώ και πολλά χρόνια, χωρίς χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και μεθόδων, με λειψό προσωπικό, εκφυλίζεται και καταρρέει χρόνο με το χρόνο. Αποτέλεσμα η περσινή καταστροφή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου